SEYFİ ÇELİKKAYA
(YOZGAT) – Yozgat‘ta ekim ayına gelinmesine karşın beklenen düzeyde yağışların olmaması, tarım alanlarının sulamasında da kullanılan baraj ve göletlerdeki su seviyesinin düşmesine neden oldu. Yaylalarda, dağ ve tepelerde yoldan geçen insanların, yaylıma çıkarılan hayvanların susuzluklarını gidermesi amacıyla yapılan çeşme ve havuzlarda da su kalmadı. Uzmanlar, suyun tasarruflu kullanılmaması halinde ileri de daha büyük sorunlarla karşılaşılabileceği uyarısında bulundu.
İklim değişikliğinin en çok etkilediği bölgelerden İç Anadolu Bölgesi’nde, su kıtlığı ve kuraklık tehlikesi her geçen gün artmaya devam ediyor. Şubat-Nisan arası dönemde beklenen düzeyde yağışların olmaması nedeniyle sulama amaçlı olarak da kullanılan baraj ve göletlerdeki su seviyesi ciddi oranda düştü. Eylül ayının son haftasında, ekim ayının ilk günlerinde yağan yağışlar ise baraj, gölet ve yeraltı kaynaklarına etki etmedi. Yozgat‘ta tarımsal sulama ve su ürünleri üretiminin yapıldığı Gelingüllü Barajı’nda doluluk oranı yüzde 8’e, Süreyyabey Barajı’nda ise yüzde 22’ye kadar düştü. Yozgat merkez, Organize Sanayi Bölgesi, Yerköy ve Kırşehir’in Çiçekdağı ilçesinin şebeke suyu ihtiyacını karşılayan Musabeyli Barajı’ndaki su seviyesi de yüzde 26’ya indi.
“Koyunlar buralarda otlatıyoruz, buralarda yayıyoruz”
Balıkçılık faaliyetlerinin de yapıldığı Gelingüllü Barajı’nda suların çekilmesiyle birlikte, eski yerleşim alanındaki binalardan sonra temellerde gün yüzüne çıktı, baraj havzasında hayvanlar otlatılmaya başlandı. Baraj havzasında koyunlarını otlatan Gedik Hasanlı köyünden Coşkun Benici, “Yoncanın oradan belli, tüm aşağı doğru siyah olan yerler, komple şu köprünün üstü iki metre su vardı. Buradan geçit yoktu, üst taraftan bir yol var ana yol oradan geçiş yapıyorlardı. Buralar tüm göletin, kuralıktan oldu buralar. Su gelmedi, yağmurda yağmayınca buralar böyle oldu. Koyunlar buralarda otlatıyoruz, buralarda yayıyoruz. Buralar, şu olduğumuz yerler şimdi iki metre, üç metre su altındaydı” dedi.
“Barajlarda doluluk oranı giderek azalıyor”
Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi araştırma görevlisi Dr. Ömer Faruk Karaca, barajlardaki doluluk oranının sürekli azaldığına dikkat çekerek ileride daha fazla sıkıntı yaşanmaması için çiftçileri uyardı. Karaca, şunları söyledi:
“Günümüzde özellikle son zamanlarda artan kuraklık nedeniyle barajlarda doluluk oranı azalmaya başladı. Yapılan sulamalar ve aşırı topraktan su çekilmesi nedeniyle sularımızda uzun süreli azalmalar belirlendi. Çiftçilerin kullandığı aşırı kullanmadan dolayı, eski sistem vahşi sulamadan dolayı sularımızda sıkıntılar olmaya başladı. İç Anadolu Bölgesi ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi nispeten daha az yağış alan bölgeler. Yıllık Türkiye yağış ortalamamız 643 milimetre ama buralarda daha az. Bundan dolayı da barajlarda doluluk oranı giderek azalıyor. Vahşi ve salma sulama dediğimiz sistemleri kullanmaya devam ettiğimiz sürece, bu hızla da yağmurlarda da azalma olursa ileride daha büyük sıkıntılar çekeceğimiz aşikardır. Bundan dolayı çiftçilerimizin devletin sağladığı destekler ile basınçlı sulama sistemlerine, belki yeraltı sulama sistemlerine geçmesi daha iyi olacak.”
